Batı’da olanlar ve bizler (4)

2008 yılında Berkshire Hathaway’in genel kurul toplantısında, daha önceki yıllardaki gibi, Omaha, Nebraska’da 32 bin kişi “Kapitalizmin Woodstock”ını gerçekleştirdi. ABD’nin ve dünyanın çeşitli yerlerinden Berkshire Hathaway şirketinin 32 bin ortağı, şirketin önemli hissedarı, o gün 78 yaşındaki, 2020 Aralığındaki 85,6 milyar dolar kişisel servetiyle dünyanın en zengin on kişisi arasında olan Warren Buffet’i ve ortağı o gün 90 yaşındaki Charlie Munger’in beş saat sürecek olan konuşmalarını dinlemek için geldiler. Omaha ve çevresinde otel ve lokantaların haftalar öncesi, rezervasyonları dolmuştu. Yer bulmak mümkün değildi. Berkshire Hathaway’in toplantısına, bir önceki yıl 27 bin ortak katılmış, 2008’de gelenler, 5 bin kişi artmıştı. Toplantıdan kısa bir süre önce, şirket o yılın ilk üç aylık bilançosunu açıklamış geçen yıla göre kârının yüzde 64 azalarak 940 milyon dolara indiğini belirtmişti.

Bu günkü Amerikan iş hayatı tarihinde, Berkshire ve Buffett çok önemli bir yer tutmaktadır. Buffett, 30 Ağustos 1930’da Omaha’da orta sınıf bir ailenin tek erkek çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası Temsilciler Meclisi’nde Milletvekili Howard Buffett, annesi Leila Stahl idi. Bu çiftin üç çocuğunun ortancası ve tek oğlu idi. Hayata, çocukken çiklet ve Coca-Cola starak, gazete ve mecmua dağıtarak ve büyükbabasının bakkal dükkanında çalışarak atıldı. İlk vergi beyannamesini 1944 yılında doldurdu.

Warren Buffet 1952 yılında Susan Thompson’la evlendi. Biri kız, ikisi erkek üç çocuğu oldu. Karısı 2004‘te öldü. 2006’da Astrid Menks ile evlendi.

1965’de zorluk içindeki bir tekstil şirketi Berkshire Hathaway’i satın aldı. Bu şirket yoluyla 43 yılda her yıl şirket hisse değerini kümülatif olarak yüzde 21,1 arttırarak 19 dolardan 78 bin dolara çıkarmasını başardı. 2016’da Berkshire Hathaway’de 70 önemli şirketin kontrol hissesi bulunmaktaydı Ayrıca bazı büyük şirketlerde etkin derecede hisse sahibiydi. Bunlar arasında Coca-Cola, Amerikan Express ve Tesco gibi şirketler bulunmaktaydı. Şirketin bir önceki yılkı kârı daha evvelki yıla göre yüzde 20 artarak 13,2 milyar doları bulmuştu. Toplantının yapıldığı sıralarda şirketin 40 milyar dolarlık nakdi vardı. Bu durum Berkshire’a, krize giren şirketleri ve bankaları satın alma ya da onların önemli miktar hissesini ele geçirme imkanı vermekte idi. Yakın günlerde ABD’nin ünlü çikolata ve şekerleme şirketi Mars’ın dünyanın en büyük çiklet şirketi, Wrigley’i satın alması sırasında Buffett 2,1 milyar dolarla Mars’a katıldı. Zengin Pritzker ailesinin Marmon isimli holding şirketini de 4,5 milyar dolara satın aldı.

Buffett’in ve Munger’in başarısı normal şeyleri görmekten, temel maddelere ve ünlü markalara sahip şirketlere yatırım yapmaktan gelmektedir. Yeni iş alanları ve yeni ortaya çıkan madde ve markalar onları ilgilendirmemektedir. Buffett, toplantıda yaptığı konuşmada bankaların yönetilmeyi zorlaştıracak kadar büyüdüğünü ve bugünkü mali krizin temelinde bunun olduğunu belirtmişti. (Dominic Rushe; The Sunday Times; 4.5.2008). Ayrıca, o zamanlar mali krizin önemli kısmının geçtiğini düşünüyordu. Ailelerin bu krizi daha uzun zaman hissedecekleri öngörüsünde bulunuyordu. Munger ise, bugünkü krizin yarattığı sonuçlar Enron’la karşılaştırılırsa, Enron krizinin sadece bir “çay partisi” olduğunu söylemişti.

Bugünkü Batı toplumunun ona Sodom ve Gomorrah’i hatırlattığını belirten Munger, bu toplumun artık zirve noktasına eriştiğini, kendi neslinin son 60 yılda çok şanslı olduğunu, fakat gelecek nesillerin aynı şansa sahip olmadığını anlattı. Son yıllarda Hattaway, krizden yara alan bankalara ve demiryollarına önemli miktarlarda yatırım yaptı.

Dünyanın en zengin adamlarından biri olan, gösterişi sevmeyen Buffett, Berkshire Hathaway’den yılda yalnız 100 bin dolar maaş almaktadır. Halen 1957 yılında 31,500 dolara satın aldığı ve 2016’daki değeri 710 bin dolar olan bir evde oturmaktadır. Bütün mal varlığının yüzde 99’unu hayır kurumlarına bağışlamıştır. Ölümünden sonra bütün varlığı bu kurumlara geçecektir.” (Wikipedia- 3.1.2021)