Vatandaş ödüyor

Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçe gerçekleşmelerini yayınladı. Yapılan açıklamaya göre bütçe geçtiğimiz ay 51.3 milyar lira fazla verdi.
Temmuz ayında da fazla veren bütçemizin gelirleri içinde Katma Değer Vergisi geçtiğimiz yılla kıyaslandığında yüzde 287.8 oranında artış gösterdi.
Bu yılın sekiz aylık döneminde vergi gelirleri 543 milyar 183 milyon ile bütçenin önemli bir kısmını karşılamış oldu. Diğer gelirlerde eklendiğinde 546 milyar 184 milyonluk bir gelir büyüklüğüne ulaştı.
Şimdi kalem kalem vergi gelirlerini değerlendirelim.
İlk sırada gelir vergisi yer alıyor. Gelir vergisi, kazançlar üzerinden yani çalışanın, emeklinin, maaşından toplanıyor ağırlıklı olarak. Geçen yılın 8 aylık döneminde, 33.831 milyar lira gelir vergisi toplanmış. Bu yılın aynı döneminde yani Ocak-Ağustos döneminde yüzde 101.5 oranında artışla 68.166 milyar lira tahsilat yapılmış.
Kurumlar Vergisinde artış sadece yüzde 59.4 oranında olmuş. 101.051 milyar liradan 161.064 milyara yükselmiş.
Katma Değer Vergisi ile Özel Tüketim Vergisi dolaylı vergilerin en önemli iki kalemi. Hatırlayacaksınız, seçimlerden hemen sonra bu iki vergi kaleminde oranlar önemli ölçüde artırılmıştı. Nitekim bunun ilk sonuçlarını Temmuz ve Ağustos ayındaki bütçe fazlalığından da anlıyoruz.
KDV, geçtiğimiz yıl 8 ayda bütçeye 13.196 milyar lira gelir sağlamış. Bu yıl ilk sekiz ayda yüzde 287.8 oranındaki artışla 51 milyar 173 milyon liraya ulaşmış.
ÖTV’de ise geçtiğimiz yıl 39.351 milyar lira olan gelir 104.100 milyara yükselmiş. Yani yüzde 164.5 oranında bir artış sağlanmış.
Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi de yüzde 147.5 oranında artışla 4.273 milyar liradan 10.5 milyar liraya ulaşmış.
İthalde alınan KDV 57.9 milyar liradan 96.7 milyara yükselmiş. Artış oranı yüzde 67.1 olmuş.
Damga Vergisinde yüzde 119.5, Harçlarda da yüzde 83.2 oranında artış yaşanmış.
Görüldüğü gibi devletin vergi gelirleri geçtiğimiz yılın aynı dönemiyle değerlendirildiğinde yüzde 99.8 oranında artış göstermiş. Bu yükselişte dolaylı vergilerin payı olukça yüksek. 543.2 milyar liraya ulaşan vergi gelirlerinin 303.2 milyarı dolaylı, 240 milyarı ise dolaysız vergilerden elde edilmiş.
Gelir Vergisi yüzde 101.5 oranında artarken, Kurumlar Vergisi yani şirketlerden, ticari kuruluşlardan elde edilen vergiler yüzde 59.4 oranında artış göstermiş.
Sadece dolaylı vergilerdeki artış ile gelir vergisi üzerindeki artış bize vergi yükünün vatandaşların sırtına bindiğini gösteriyor. Yani bütçenin Temmuz ve Ağustos’ta fazla vermesi bu ülkenin vatandaşlarının sırtına yüklenen vergilerle sağlandığını bir kez daha kanıtlıyor.
Temmuz ve Ağustos’ta fazla veren bütçenin bu yılın 8 aylık dönemindeki durumu ise tam bir perişanlık sergiliyor. Bütçenin bu yılın 8 aylık dönemindeki açığı 383.4 milyara ulaştı. Yani iki aya bakarak işlerin düzeldiğini düşünenler fena halde yanılıyorlar.
Bu dönemde mesela bütçeden ne kadar faiz ödendi biliyor musunuz?
Hazine ve Maliye Bakanlığının açıklamasına göre bütçe giderleri de bu 8 aylık dönemde yüzde 94.9 oranında artmış. 2022’de .1.7 trilyon lira olan bütçe giderleri bu yılın aynı döneminde 2.4 trilyon liraya yükselmiş.
Mesela faiz giderleri yüzde 130 oranında artmış ve 400 milyar lirayı aşmış.
Tüm bu rakamlar bize sağlıklı bir ekonomimizin olduğunu gösteriyor mu?
Elbette ki, bu soruya olumlu bir cevap vermek mümkün değil. Gelirlerimiz belli, giderlerimiz belli. Sadece ödememiz gereken faizin bütçeye getirdiği yük artık gizlenemeyecek boyutlara ulaşmış durumda. Gelirlerimizle, faiz ödemelerini, yolcu garantili havaalanı, yol, köprü ve tünel geçiş ücretlerinin hazineye kalan kısmını ödeyebiliyorsak ne mutlu. Yatırım yapmak bu şartlarda mümkün değil.
Her yıl yüzbinlerce gencine iş ve aş vermek zorunda olan bir devletin elinde çivi çakacak para kalmıyorsa biz daha neyi tartışıyoruz ki.
Bir ülkede yaşayan insanların yüzde 95’i, yüzde 5’in mutluluğu için çalışıyorsa, gerçekten bir “beka” sorunu var mı,
yok mu düşünmemiz gerekmiyor mu?