Kamuda 8 bin boş engelli kotası

Demet ARAN

ANKARA (Anayurt) - Engelliler Konfederasyonu Başkanı Mustafa Özsaygı, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü vesilesiyle yaptığı açıklamada son yıllarda engelli haklarında geriye bir gidiş olduğunu söyledi. Engelli nüfusuna dair güncel ve kapsamlı veri tutulmadığını dile getiren Özsaygı, 2021 bütçesinde de engellilerin düşünülmediğini aktardı. 1 trilyon 346 milyar 139 milyon TL’lik bütçenin sadece yüzde 1,6’sının engellilerle ilgili konulara tahsis edildiğini ifade eden Özsaygı, bütçenin Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda yeniden gözden geçirilmesini istedi.

İŞGÜCÜNE KATILIM SADECE YÜZDE 22

İstihdamın engelliler için yaşamsal en temel hak olduğunu söyleyen Özsaygı, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Temmuz 2020 istihdam verilerin göre engellilerin işgücüne katılım oranının sadece 22 olduğunu hatırlattı.

KAMUDA BOŞ 8 BİN ENGELLİ KOTASI

Engellilerin işgücüne katılımının artırılması için kamudaki 8 bini geçen boş engelli kotalarının daha fazla beklemeden doldurulması gerektiğini belirten Özsaygı, tüm işyerlerinde engelli çalıştırma oranının en az yüzde 6 olarak belirlenmesini talep etti.

“Engellilerin kriz ve salgın karşısında korunması için gerekli tüm tedbirler alınmalıdır” diyen Özsaygı, engellilerin tıbbi cihaz, medikal, ortez, protez ve ilaçlara erişiminde ciddi zorluklar yaşandığını ifade etti.

Engellilerin eğitim alanındaki sorunlarına da değinen Özsaygı, okul ve sınıfların erişilebilirlik mevzuatından uzak olduğunu, müfredat içeriğinde ve sunumunda engelli esas alınmadığı için engelli öğrencilerin eğitiminde ciddi aksamalar yaşandığını söyledi.

Engellilerin araç alımındaki ÖTV muafiyetinin işlevsiz hale getirildiğini belirten Özsaygı, 2020’de ÖTV oranlarında yüzde 150’ye varan artışa rağmen engellilerin araç alma kotasının sadece yüzde 9,13 artırıldığını kaydetti.

BAKIM YÜKÜ AİLELERE BIRAKILIYOR

Türkiye’de “ağır engelli” sayısının 764 bin 271 olduğunu ifade eden Özsaygı, bu kişilerin bakımı nedeniyle sigortalı olan kadınların sayısının sadece bin 757 olduğunu söyledi. “Engelli bakımını ailelere bırakan ve gittikçe özelleştiren bir yaklaşımla karşı karşıyayız” diyen Özsaygı, engelli hizmetlerinde kamunun boşluğunu dolduran ebeveynlerin sadece maddi olarak değil sosyo-psikolojik olarak da desteklenmesi talebini dile getirdi.

Kentsel dönüşüm tartışmalarında ve bütçelerinde engelliliğin evrensel tasarım yaklaşımı ile mutlak kapsamlı bir başlık olarak yerini almasını beklediklerini söyleyen Özsaygı, “Deprem, yangın ve diğer toplu felaket anlarında engellilerin karşı karşıya bırakıldığı riskleri öngörmeyen bir kentleşme ve yapı politikası insan odaklı değildir. Herkes saniyeler içinde bulunduğu binayı terk etmek durumunda kalırken engelliler ve aileleri o binalara giriş ve çıkışlarda yaşamsal sorunlar yaşıyorlar. Bu kapsamda sadece merkezi yönetim bütçelerinde değil yerel yönetim bütçelerinde de engellilik yaklaşımı dikkate alınmalıdır” ifadelerini kullandı.

TOPLUMSAL ENGELLER AZALTILMALI

Yıllardır aynı talepleri dile getirdiklerini ancak engelli hakları alanında kayda değer bir ilerlemeden bahsedilemeyeceğini belirten Özsaygı sözlerini şöyle sürdürdü:

“Her 3 Aralık Dünya Engelliler Günü’nde aynı benzer sorunları ifade etmekten ve yıllarca çözümü çok da güç olmayan bu sorunları tartışmaktan engelliler ve aileleri olarak çok yıpranıyoruz. İnsan onuruna yakışır bir iş, eğitim, sağlık ve ulaşım hakkı için erişilebilirlik mevzuatının ve BM Engelli Hakları Sözleşmesinin gereklerinin yerine getirilmesini bekliyoruz. Bizler engelin bedende olmadığını, toplumsal engeller azaltıldığında ortaya çıkan potansiyeli yaşayarak gören bir kitleyiz. Ülkemizde yurttaş olarak haklarımızın uygulanması için çaba göstermeye devam edeceğiz.”