AVM ve turizmde düşüş, konut satışında rekor

Salih KAPLAN

ANKARA (Anayurt) - Çoğunluğu Kovid-19 pandemisine karşı alınan tedbirler altında geçen 2020 yılının ikinci yarısına dair hazırlanan Gayrimenkul Piyasası Araştırma Raporu, pandeminin alışveriş merkezlerinin durumu ile konut ve konaklama piyasaları üzerindeki etkisini ortaya koydu. Rapora göre, geçtiğimiz yılda AVM’lerin ziyaretçileri yüzde 65 azaldı ve ciroları yüzde 60’a kadar azaldı, otellerin doluluk oranı yüzde 36’ya kadar geriledi, turizm geliri yüzde 69 oranında düştü. Buna rağmen konut piyasası hareketli bir yıl geçirdi. Yeni yapı ruhsatı alan konut sayısı yaklaşık iki katına çıkarak yüzde 98 oranında arttı. Düşük kredi fırsatı nedeniyle konut satışları da rekor kırarak 1 milyon 499 bine ulaştı.

AVM’LERDE YILLIK CİRO YÜZDE 60 DÜŞTÜ

Yatırım yönetim şirketi Colliers International tarafından hazırlanan rapora göre, pandemi nedeniyle kontrollü olarak faaliyetlerine devam eden alışveriş merkezlerinde, ziyaret sayıları artış göstermeye başlasa da geçmiş dönemlere göre düşüş devam ediyor. En son Eylül 2020’de ölçülen Alışveriş Merkezi Ziyaret Sayısı Endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30 azalarak, 64 puanda kaldı. Yıl sonuna doğru artan ziyaret ve ciro rakamlarına rağmen yıl genelinde ziyaret sayısında yaklaşık yüzde 65’lik, ortalama ciroda da yaklaşık yüzde 60’lara varan bir düşüş gözlendi.

YENİ YAPI RUHSATI İKİYE KATLANDI

Konut piyasasında düşen faiz oranlarının etkisiyle Kovid-19 salgınına rağmen hareketli geçen 2020 yılında tüm zamanların en yüksek konut satış adedine ulaşıldı. Merkez Bankası’nın Konut Fiyat Endeksi verilerine göre, konut fiyatları 2020 yılının kasım ayında bir önceki yılın aynı ayına göre Türkiye’de yüzde 29,97 oranında arttı. 2020’nin ilk 9 ayında Türkiye genelinde yapı kullanım izin belgesi alan toplam konut sayısı, 2019’un aynı dönemine göre yüzde 22 oranında azalırken yeni yapı ruhsatı alan toplam konut sayısı ise yüzde 98 oranında arttı.

KONUT SATIŞI REKOR KIRDI

Haziran ayında faiz oranlarının yüzde 0,74’e kadar gerilemesi ve tekrar başlatılan düşük kredi faizi kampanyalarıyla konut satışları üç ay boyunca rekor seviyede arttı. 2020 yılında Türkiye genelinde toplam konut satışları, bir önceki yıla göre yüzde 11,2 oranında artarak tüm zamanların rekoru olan 1 milyon 499 bine ulaştı. Raporda satışların bu 3 ay gibi kısa sürede bu kadar artması ülke genelinde konut satın almak isteyen ve düşük kredi faizini bekleyen önemli bir kesim olduğunu gösterdiği şeklinde yorumlandı. Raporda ayrıca önümüzdeki dönemde konut satışlarındaki yavaşlamanın yüksek faizlerin de etkisiyle devam etmesinin beklendiği dile getirildi.

TURİZM GELİRİ YÜZDE 69 DÜŞTÜ

Kısıtlamalar dolayısıyla otel sektörünün sıkıntılı günler geçirmesine rağmen İstanbul’daki işletme belgeli turizm tesisi sayısı bir önceki yıla göre yüzde 6,3 oranında, oda sayısı ise yüzde 6,1 oranında arttı. Ancak turizm gelirleri 2020 yılının ilk 3 çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 69 düştü. 2020 yılında Türkiye’ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı bir önceki yıla göre yüzde 72 oranında azaldı. Bu durum özellikle ziyaretçilerinin büyük kısmı yabancılardan oluşan güney kıyılarındaki otelleri olumsuz etkiledi. 2020 yılında Türkiye’de otel dolulukları ise 2019 yılına göre 31,1 puan azalarak yüzde 36,1 olarak kaydedildi. Raporda 2021 yılının ikinci çeyreğinden itibaren yabancı ziyaretçi sayılarında artış beklendiği ancak bu artışın 2019 seviyelerine ulaşmasının ise zor olduğu beklentisine yer verildi.