İktidar muhalefet ayrımı yapmıyoruz

Kentleri ve belediyeleri sürdürülebilir ulaşım tedbirleri almaya teşvik eden ve kentsel hareketlilik konusunda farkındalık oluşturmayı amaçlayan Avrupa Hareketlilik Haftası her yıl 16-22 Eylül tarihleri arasında kutlanıyor. Avrupa Hareketlilik Haftası’nın 2023 yılı teması “Şehrini Keşfet- Gelecek ENERJİNİ KORU!” olarak belirlendi. T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının sözleşme makamı olduğu, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından ortak finanse edilen ve sürdürülebilir kentsel hareketliliği Türkiye’de yaygınlaştırmayı hedefleyen “Şehirlerde Sürdürülebilir Kentsel Hareketlilik Projesi (SKUP Türkiye)” desteğiyle ülkemizde de kutlanacak Avrupa Hareketlilik Haftası’na bu yıl Avrupa’dan toplamda 3 binden fazla kentin katılımı bekleniyor.

Hafta boyunca Türkiye ve Avrupa kentlerinde düzenlenecek etkinliklerle enerji tasarrufu, sıfır karbon emisyonlu, temiz, çevreci ve daha uygun maliyetli alternatif ulaşım yöntemlerine dikkat çekilecek. Bu kapsamda; Bakanlığımızın sürdürülebilir kentsel ulaşım projeleri, hedefleri ve gelecek vizyonunda bilgiler veren T.C Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Genel Müdür Burak Aykan, “Sürdürülebilir kentsel hareketlilik konusu da bu birikim ve tecrübenin en etkin biçimde kullanılabileceği alanlardan birisi. Bu çerçevede hem belediyeler için yeni iş birliği ve ortaklık fırsatları ortaya çıkıyor hem de belediyelerin uluslararası finansmana erişimi kolaylaşıyor” diye konuştu.

Avrupa ile yürütülen iş birlikteliği hakkında bilgiler veren Aykan, “Ülkemizin Avrupa Birliği’ne adaylık sürecinde, Türkiye-Avrupa Birliği Mali İş birliği kapsamında ulaştırma sektörüne ayrılan fonların yönetiminden Bakanlığımız sorumludur. Ulaştırma sektörü, bu fonların oldukça etkin ve verimli kullanıldığı bir alandır. Ulaştırma Sektörel Operasyonel Programı (USOP); AB’ye tam üyelik sürecinde ulaştırma alanında ülkemize tahsis edilen ve kısaca IPA olarak adlandırdığımız AB fonlarının programlandığı belgedir. USOP ile IPA fonlarının kullanılacağı öncelikli alanlar ve proje faydalanıcıları belirlenmekte buna göre projeler hazırlanmakta ve uygulanmakta. Bu çerçevede, IPA fonlarını öncelikli projelerimizde kullanarak, ulaştırma alanında Avrupa Birliği ile entegrasyonu artıracak ve aynı zamanda ülkemizin ulaştırma politikalarına hizmet edecek projeleri hayata geçiriyoruz. Bu noktada, USOP’un beş temel eylem alanından biri olan kentsel ulaşım devreye giriyor. Kentsel ulaşım eylem alanının temel faaliyetlerinden biri de sürdürülebilir kentsel ulaşım planlarının (SKUp) hazırlanması” ifadelerini kullandı.

Pek çok belediye ile IPA projesi kapsamında iş birlikteliği yapıldığını kaydeden Aykan, “2018 yılı Kasım ayında 81 İl Belediyesine yönelik açılan Proje Teklif Çağrısı ile Belediyelerden SKUp başta olmak üzere kentsel ulaşım alanında hazırladıkları proje teklifleri alınmıştı. Proje Teklif Çağrısı sürecinde belediyeler için bilgilendirme toplantısı düzenlendi. Bugüne gelen süreçte ise pek çok Belediye ile proje geliştirme, ihale belgesi hazırlama ve IPA projesi uygulama konularında çalışmalar yapıldı. Bu çalışmalarımızın sonucunda 39 belediyeden 51 proje teklifi geldi. Dolayısıyla, USOP uygulaması ile ülkemizde Bakanlığımız öncülüğünde SKUp konusunda bir atılım döneminin başladığı söylenebilir. SKUpların hazırlanması ve bu süreçte yürütülen tüm tanıtım ve farkındalık artırıcı faaliyetler ile SKUp sahibi Belediyelerimiz başta olmak üzere ülkemizde hareketlilik, toplu taşımanın kullanımı, mikro-hareketlilik, bisiklet kullanımı ve yayalaştırma alanlarında yeni bir bakış açısı oluşmaya başlayacak” diye konuştu.

USOP kapsamında birçok belediyenin projesinin onaylandığını vurgulayan Aykan, “Eylül 2023 tarihi itibariyle, USOP kapsamında Ankara, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Trabzon, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyeleri ile Düzce Belediyesinin SKUp projeleri onaylanmıştır. Ankara, İstanbul, İzmir, Kocaeli ve Trabzon SKUp projelerinin ihaleleri tamamlanarak proje uygulama süreçleri başladı. Düzce SKUp projesi ise ihale aşamasında. 6 Şubat 2023 tarihinde yaşadığımız Kahramanmaraş merkezli büyük deprem felaketi sonrasında Kahramanmaraş İlimizin durumu ve ihtiyaçları göz önüne alınarak SKUp projesi revize ediliyor” ifadesini kullandı.

Mersin, Gaziantep ve Denizli Büyükşehir Belediyelerimizle yürütülecek Akıllı Ulaşım Sistemleri (AUS) projelerimizde de ihale hazırlık çalışmaları devam ettiğini belirten Aykan, “Öncelikle belirtmek gerekir ki SKUp AB’nin çok önem verdiği bir husus. Fransa’da nüfusu 100.000’i aşan bütün şehirlerin SKUp yapmaları zorunlu. Ayrıca AB ile olsun, diğer uluslararası finansal kuruluşlar olsun hepsinden ulaşımla ilgili fon temininde en önemli göstergelerden birisi o kentin SKUp’u olup olmadığı. SKUp’u olan bir şehir bütün finansal kuruluşlardan sürdürülebilir, akıllı, çevreci projeleri için fon isterken bir adım öne çıkıyor. Ülkemizde de artık kamu kaynakları ve hatta özel bankalardan kredi ve hibe temininde yine SKUp varlığı ön şart olarak aranmakta veya o kenti diğerlerinin önüne geçirmekte.  Ayrıca, USOP kanalıyla verilen destekle hem Bakanlığımız hem de Belediyelerde bilhassa insan kaynağı anlamında ciddi bir birikim ve tecrübe oluşmuş durumda. Sürdürülebilir kentsel hareketlilik konusu da bu birikim ve tecrübenin en etkin biçimde kullanılabileceği alanlardan birisi. Bu çerçevede hem belediyeler için yeni işbirliği ve ortaklık fırsatları ortaya çıkıyor hem de belediyelerin uluslararası finansmana erişimi kolaylaşıyor” dedi.

IPA-II döneminin uygulama açısından son yıllarına gelindiğini belirten Aykan, “Mevcut finansman kaynakları halihazırda programlanmış durumda; finanse edilecek projeler belirlendi. Dolayısıyla bundan sonra SKUp projeleri için IPA-III fonları ve diğer AB kaynakları kullanılabilecek. IPA-III döneminde Avrupa Komisyonu yeni bir yaklaşım geliştirdi; IPA-II uygulamasından farklı olarak hibe ve uluslararası kredilerin birlikte kullanıldığı çerçeve projeler ile sürdürülebilir kentsel hareketlilik alanında fon sağlıyor. IPA-III dönemi 2022 programlaması kapsamında yine Bakanlığımızca yönetilecek ‘Türkiye'deki Büyükşehir Belediyelerinde Sürdürülebilir ve Akıllı Hareketliliğin Geliştirilmesine Destek Projesi’nde İLBANK ve Türkiye Belediyeler Birliği ile birlikte çalışacağız” söyleminde bulundu.

IPA fonu kapsamında sürdürülebilir kentsel hareketlilik projelerine ciddi destekler verileceğini söyleyen Aykan, “Avrupa Komisyonunca onaylanan proje kapsamında 15 milyon avro IPA fonu ve 200 milyon Avro dış kaynaklı kredi kullanılarak Büyükşehir Belediyelerinin sürdürülebilir kentsel hareketlilik projelerine destek verilecek. IPA-III’ün diğer programlama yıllarında da sürdürülebilir kentsel hareketlilik projelerinin yer alması için Bakanlığımızca çalışmalar yürütülüyor. IPA III döneminde, farklı kurum ve kuruluşların ulaştırma alanında yürüteceği projeleri de destekleyeceğiz. Bu çerçevede, Avrupa Komisyonunca onaylanması durumunda, Milli Eğitim Bakanlığı ile sürücülerin eğitimi ve İçişleri Bakanlığı ile trafik kazalarının önlenmesi amacıyla yürütmeyi planladığımız projeler var. Bu projelerin de bir an önce başlamasını ve yeni iş birliklerini beraberinde getirmesini umuyoruz.