Dünyada bir jeopolitik satranç oynanıyor

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek 2. çeyrek büyüme rakamlarına ilişkin sosyal medya hesabından, “Sıkı küresel finansal koşullar ve geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1.8 daralan küresel ticarette rağmen deprem felaketinin ekonomik etkilerini telafi etmeye çalıştığımız yılın ikinci çeyreğinde ekonomimiz güçlü büyüme performansına devam etmiştir” değerlendirmesini yaptı. Bakan Şimşek’in “Dengeli ve sürdürülebilir büyüme ile sağlanacak refah artışının toplumun tüm kesimleri tarafından adil paylaşılması önceliğimizdir” ifadesine dikkat çeken Ekonomist Civelek, “Bu cümle birçok anlama çekilebilecek bir cümle. Şu anda eşit paylaşılmadığını mı söylemek istiyor. O zaman nereden başlanılacak adil paylaşım? Yüksek gelirlilere yeni vergiler mi getirilecek? Yoksa silinen vergi borçları mı talep edilecek? Bakan Şimşek’in söylemek istediği bir şeyler var fakat bir noktaya geliyor duruyor” ifadelerini kullandı.

Piyasa dışı uygulamalara ihtiyaç duyulduğunu söyleyen Civelek, “Sorunlar dünyada ve ülkemizde çok ciddi. Piyasa mekanizması ve demokrasi ikilisi ile çözülebilecek sorunlar değil bunlar. Daha radikal önlemlere ihtiyaç var. Piyasa dışı uygulamalara ihtiyaç var. Yüksek gelirlilere yeni vergiler çıkarmanız gerekiyor. Bunun yan tesirini ortadan kaldıracak katı düzenlemelerin getirilmesi gerekiyor. Bakan Şimşek bunları görüyor fakat söyleyemiyor. Bunları dile getirdiği zaman da koltuğu kaybettiğinin göstergesi olacaktır” dedi.

Dünyada çok kutuplu yeni bir sürecin başlanması noktasında çok sancılı bir süreç yaşandığına dikkat çeken Civelek, “Dünyada çok büyük sorunlar var. İç talebe yönelik bir büyüme şu an için çok zor. Son 20 yılda anormal bir dış borç birikti. İç talebe yönelik bir büyüme ile bu borcun kapanmasının imkanı yok. Dış talebe yönelik büyüme de dünyada dengelerin değiştiği bir süreçte çok zor. Dünyada bir jeopolitik satranç oynanıyor. Bu hamlelerin sonuçlarını görmek ve iyi analiz etmek lazım. Dünya artık çok kutuplu bir hal alıyor. Bir yanda Rusya ve Çin diğer yanda Amerika ve Avrupa. En son hamle Ukrayna savaşıydı ve Rusya’dan geldi. Amerika bu hamleye karşılık İsveç ve Finlandiya’yı NATO’ya alarak ve Ukrayna’ya silah vererek karşılık verdi. Şimdi Çin’den gelen bir hamle var; 6 ülkeyi bloğa davet etti. Bu ülkelerden 5’i Ortadoğu bir tanesi ise Latin Amerika ülkesi. Burada çok ciddi bir hamle var. Batının buna nasıl bir karşılık vereceğini bilmiyor. Böyle bir ortamda serbest piyasa koşulları ile devam edilemez. Amerika Arjantin’e para mı verecek bloğa girmesin diye? Bu bloğa bu ülkelerin katılmasını Amerika nasıl engelleyecek? Körfez ülkeleri bu blogdan yana tavır sergiler ise dünya ticaretinin kontrolü el değiştirdiği anlamına gelir. Büyük bir soğuk savaşa gidilirken Türkiye’nin demokrasi ve serbest piyasa ile sorunları çözmesi çok zor. Dünya kaosa gidiyor. Büyük belirsizlikler var. Ticaret hacmi de bu süreçte daralacak. Çok kutuplu bir dünyada eskisi gibi ticaret yapamazsın. Anormal bir geri ödenemeyen bir borç çıkar ve bunun neticesinde Batı ekonomisi çakılır. Böyle bir ortamda hiçbir şey yokmuş gibi konuşmak insanları uyutmaktır” ifadelerini kullandı.

Türkiye’nin dünyada yaşanılan bu süreci doğru okuması gerektiğinin altını çizen Civelek, “Ayrıca bu bloğa herkes çağrılırken Türkiye neden çağrılmıyor? Bu da ayrıca bir tartışılması gereken konu. Türkiye nasıl hamleler yapıyor, dünyaya güven veriyor mu bunlar sorgulanmalı. Ukrayna’ya bütün mesaini ayırırsan Amerika ile birlikteyim dersen başka bir mesaj verirsin. Ortadoğu’da da yapayalnız kalırız. Ne olduğunu nasıl bir sürece girildiği doğru analiz edilmeli. Edilirse sorunların Ortodoks politikalarla veya ‘Demokrasi’ söylemiyle çözülemeyeceği görülecektir. Her tarafa mavi boncuk dağıtarak beklentileri yönetemezsiniz” dedi.