Elektrik, doğal gaz ve akaryakıt gibi girdi maliyetlerindeki artış nedeniyle vatandaşın içtiği sudan bindiği otobüse kadar tüm temel ihtiyaçlarına zam geldi. Zamlarla birlikte asgari ücrete yapılan yüzde 50 oranındaki zam 3 ayda eridi.
Geçtiğimiz yıl Ankara’da toplu taşımada tam bilet 3,25 TL iken ilk zam ocak ayında geldi ve tam bilet 4,5 TL’ye yükseldi. Ankara Büyükşehir Belediyesi ulaşım zammının gerekçesi olarak maliyetlerdeki artışı gösterdi. Bu zam geldiğinde akaryakıt ücretleri yaklaşık 13 TL iken geçtiğimiz günlerde 20 TL’yi aştı. Akaryakıt zamları nedeniyle geçinemediklerini söyleyen özel halk otobüsü ve dolmuş şoförlerinin eyleminin ardından Ankara’da ulaşıma bir zam daha yapılarak toplu taşımada tam bilet fiyatı 6,5 TL’ye yükseltildi. Böylece geçtiğimiz yılın 2 bin 825 TL olan asgari ücreti 869 tam bilete denk gelirken bu yıl 4 bin 250 TL olan asgari ücret zamlar nedeniyle 653 tam bilete denk oldu.
Benzer bir artış bir başka temel ihtiyaç olan içme suyu fiyatlarında da görüldü. Geçtiğimiz yıl ortalama 12 TL’ye 19 litrelik damacana su alınabilirken bu yıl damacana suyun ortalama fiyatı 22 TL’ye yükseldi. Ulaşımdaki asgari ücret hesabı damacana suya yansıtıldığında asgari ücret zammının nasıl eridiği görüldü. Geçtiğimiz yılın asgari ücretiyle 217 damacana su alınabilirken bu yılın asgari ücretiyle alınabilen damacana su sayısı 193’e geriledi.
Ekmek fiyatlarındaki artış da asgari ücretin erimesine neden oldu. Geçen yılın başında Ankara’da 200 gram ekmek 1,25 TL’ye alınabilirken yapılan son zamla 200 gram ekmeğin fiyatı 2,75 TL’ye yükseldi. Böylece geçtiğimiz yıl asgari ücret 2 bin 260 tane ekmeğe denk gelirken bu yılın asgari ücreti 1545 ekmeğe denk oldu.
Temel ihtiyaçlardaki fiyat artışını Anayurt’a değerlendiren Tüketici Hakları Derneği Başkanı Turhan Çakar, bağımsız kuruluşlar tarafından hesaplanan enflasyonun yüzde 100’ün üzerinde olduğunu, gelirdeki artışın gerçek enflasyonun çok altında kalması nedeniyle de tüketicilerin alım gücünde çok ciddi düşüşlerin görüldüğünü söyledi.
2018’den beri ekonomik krizin şiddetini artırarak sürdüğünü belirten Çakar, “Bir zam furyası yaşıyor Türkiye. Her gün her şeye zam yapılıyor. Türk-İş’in raporuna göre açlık sınırı şubatta 4 bin 252 TL. Asgari ücret de bu kadar. Şu anda fiyat artışlarıyla asgari ücret açlık sınırının altına düştü. Asgari ücret yüzde 50 arttı ama son bir yılda gıda fiyatları yüzde 100’ün üzerinde arttı” ifadelerini kullandı.
76,5 milyon kişinin yoksulluk sınırının altında yaşadığını, bunların 25,5 milyonunun da açlık sınırının altında kaldığını açıklayan Çakar, bu verilere göre nüfusun yüzde 90’ından fazlasının yoksulluk sınırının altında yaşam mücadelesi verdiğini kaydetti.
DEVLET MÜDAHALE ETMELİ
Gıda fiyatlarındaki artışa vurgu yapan Çakar, bu artıştaki temel sorunun serbest piyasadan kaynaklandığını, devlet müdahalesinin 1980’lerden itibaren ortadan kaldırıldığını, tarımsal girdilerde dışa bağımlılık nedeniyle fiyatların katlandığını anlattı. Gübre, tarım ilacı ve tohum gibi temel tarımsal girdilerdeki fiyat artışı nedeniyle son 10 yılda çiftçilerin yüzde 40’ının toprağını terk ettiğine dikkati çeken Çakar, tarım ürünlerinin tüketiciye gelene kadar piyasa koşullarında 5 kat arttığını söyledi. Bu artış nedeniyle ortaya çıkan yetersiz beslenme kaynaklı sağlık sorunlarına da değinen Çakar çocuklarda bodurluğun görüldüğünü söyledi. Çözümün mevcut düzenin hızla değişmesi olduğunu belirten Çakar “Devlet müdahale etmediği sürece; aracılar, tefeciler, soyguncular, vurguncular piyasaya hâkim olduğu sürece bu dağıtım sistemi değişmediği sürece tarımsal girdilerde dışa bağımlılık devam ettiği sürece bu krizden kurtulamayız” dedi.
Geçmişte de asgari ücretin açlık sınırının altına düştüğünü ancak aradaki farkın yılın ilk 3 ayında kapanmasının korkutucu olduğunu söyleyen Çakar, Cumhuriyet tarihinde böyle bir durumun görülmediğini ifade etti.
Yorum yazarak Anayurt Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Anayurt Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Anayurt Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Anayurt Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Anayurt Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Anayurt Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Anayurt Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Anayurt Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.