Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2021 Yılı Faaliyet Raporuna göre “engellilerin erişilebilirliğinin sağlanması” için 203 bin TL ödenek ayrılırken bu ödeneğin sadece 10 bin 174 TL’si harcandı. Ödeneğin yalnızca yüzde 5’inin kullanılmasına ilişkin bakanlık yetkilileri bu ödeneğin illerde bulunan Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonlarının harcırahları için kullanıldığını, illerden talep gelmediği için ödenek kullanımının bu seviyede kaldığını söyledi.
Erişilebilirlik Komisyonlarının faaliyetlerini ve erişim alanındaki taleplerini Engelliler Konfederasyonu Başkan Yardımcısı Ziya Özdem ile komisyonlarda göre alan Engelliler Konfederasyonu temsilcisi Hasan Günday’a sorduk.
Özdem, komisyonların denetime çıktığını ama bu denetimlerden sonuç alınamadığını aktardı. Denetimlerin “dostlar alışverişte görsün” diye yapıldığını savunan Özdem, Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliğinin 2013 yılında Resmi Gazete’de yayımlandığını, bu yönetmeliğin komisyonlara erişilebilirliğe uygun olmayan yerlere ceza kesme yetkisinin olduğunu ancak ceza kesme yetkisinin 1 Temmuz 2022’den önce uygulanamadığını anlattı. Özdem bu nedenlerle de komisyonların işlevinin yalnızca erişilebilirlik belgesi verme ile sınırlandığına dikkat çekti.
Erişilebilir kentler için taleplerini de sıralayan Özdem, trafik ışıklarında seslendirme yapılması, kamu kurumlarındaki uyarıların sesli ve Braille alfabesi ile de sunulması, ulaşım araçlarındaki anonsların sesli yapılmasındaki aksamaların çözülmesi, rampaların yaygınlaşması, ortopedik engellilerin toplu taşıma araçlarına erişiminin sağlanması, adliye gibi kamu kurumlarında işitme engelliler için rehberlerin bulunması, özellikle yaz aylarında kamusal alanlara gelişigüzel masa ve sandalye konulmasının engellenmesi, araçların kaldırıma park edilmesinin önüne geçilmesi gerektiğini söyledi.
Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonlarında görev alan Günday ise, Türkiye’de erişilebilirliğe ilişkin yönetmeliğin olduğunu ancak pratikte uygulanmadığı için yönetmeliğin işlevsizleştiğini kaydetti.
Yönetmelik olsa da kentlerin altyapılarının erişilebilir olmadığına dikkat çeken Günday, mimar, mühendis ve şehir plancılarının bu alanda eğitim almasının önemli olduğunu söyledi. Günday, “Erişimle ilgili birtakım çalışmalar var ama altyapı olmadığı için örneğin Sultangazi Belediyesi, Esenler Belediyesi yeni bina yapmış bu binaların girişleri mermer. Yağmur yağdığı zaman dans edersiniz” sözleriyle kentsel tasarımlar yapılırken erişilebilirliğin nasıl göz ardı edildiğini açıkladı.
ENGELLİ TUVALETİNİ DEPO YAPTILAR
Denetimlerde karşılaştığı erişilebilirlik sorunlarına örnek veren Günday, Fatih’teki bir aile sağlığı merkezinde engelli tuvaletinin depo olarak kullanıldığını söyledi. Günday bir engellinin burayı kullanabilmesi için önce personelin yaklaşık bir buçuk saat tuvaleti boşaltması gerektiğini ifade etti.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin kaldırımları yenilediğini ancak bu yenileme sırasında geleceğe dair öngörülere göre hareket edilmediğini belirten Günday, “Gelecekte elektrikli araçlar yaygınlaşacak. Beklerdim ki belli yerlere elektrikli şarj yerleri koysun. İleride doğacak ihtiyaçları şimdiden düşünsün. Ama maalesef uzun vadeli işlere günlük baktığımız için çözüm üretemiyoruz” dedi.
Şimdiye kadar erişilebilirlik alanında 200’den fazla denetime katıldığını söyleyen Günday, özel bir hastanenin erişime uygun inşa edildiğine ancak erişilebilirlik mantığıyla konulan asansör için personel olmadığına dikkat çekti.
Kentlerin mevcut halinde sadece düzeltme yapılabileceğini vurgulayan Günday, güvenlik için metroların kapalı olması, bu düzenlemeleri yaparken de maliyete bakılmaması gerektiğini kaydetti.
EĞİTİMDE ERİŞİLEBİLİRLİK PERSPEKTİFİ
Erişilebilirlik için eğitim sisteminin önemine dikkat çeken Günday, İstanbul’da sadece 9 üniversitede bekledikleri şekilde eğitim verildiğini, bu eğitimin devlet üniversitelerinde mevcut olmadığını söyledi. Günday’ın aktardığına göre bu 9 üniversite görme ve işitme engellilerin eğitim almasına uygun materyallere sahip ve mimarlıkla mühendislik fakültelerinde öğrenciler 15 gün boyunca ders kapsamında gözlerini bağlayarak ve tekerlekli sandalye ile şehri dolaşıyor. Öğrenciler böylece tasarımlarında farklı ihtiyaçları da deneyimleri sayesinde göz önünde bulundurabiliyor.
KOMİSYONLAR NE YAPIYOR?
Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları, kamu kullanımına açık binalarda, açık alanlarda ve toplu taşıma hizmetlerinde erişilebilirliğin sağlanması ve erişilebilir hale gelen bina, açık alan ve toplu taşıma araçlarına erişilebilirlik belgesi veriyor. Ayrıca bu komisyonlarca tespit edilen aksaklıkların düzeltilmesine yönelik faaliyetlerin de gerçekleştirilmesi gerekiyor ancak bütçe bakanlık yetkililerin açıklamasına göre talep doğrultusunda yalnızca harcırah için kullanılmış.
Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Yönetmeliği’ne göre komisyon; büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarına 5 bin TL’den 25 bin TL’ye kadar idari para cezası uygulama yetkisine sahip ve bu şekilde bir yıl içinde uygulanacak idari para cezasının tutarı 500 bin TL’yi geçemez. Ancak komisyon, 1 Temmuz 2022 tarihine kadar ceza kesemiyor.
Yorum yazarak Anayurt Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Anayurt Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Anayurt Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Anayurt Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Anayurt Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Anayurt Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Anayurt Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Anayurt Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.